Cloacina: Kanalizasyon Tanrıçası

Tarihin Akışı

Roma’nın uygarlık tarihine en büyük hediyelerinin başında büyük ve düzenli kentler gelir. Metropolis, Megapolis, Kozmopolis gibi nitelemeler Roma’nın ve Doğu Roma’nın kentleşmeyi ilerlettiği dönemlere rastlar. Bu kadar büyük kentlerin inşa edilmesinde en kritik konu ise kanalizasyon sistemidir.

Roma’nın dev kentler kurabilmesi, şehri temiz ve işlevsel tutan etkili kanalizasyon sistemleri sayesinde mümkün oldu. Başkent Roma’da kanalizasyon ağının kalbinde, şehrin hareketli sokaklarından atıkları uzaklaştıran devasa bir drenaj sistemi olan Cloaca Maxima vardı. Bu hayati altyapıyı denetleyen tanrıça Cloacina’nın varlığı, Roma’nın kanalizasyonunun arınması ve sorunsuz işleyişi için teminat oluşturuyordu.

Cloacina ismi, “cloāca” kelimesinden türetildi; kanalizasyon veya yeraltı drenajı anlamına geliyor. Bu kelime Latinceden Proto-İtalik diline, oradan da Proto-Indo-Avrupa diline dayanır ve temizlik anlamına gelen *ḱleuH-o- kökünden gelir. “-īna” ekinin eklenmesiyle Cloācīna, “Arındırıcı” olarak yorumlanabilir. Bu unvan aynı zamanda Venüs tanrıçasıyla ilişkilendirilmiş, böylece tanrıçanın temizlik ve arındırma rolü daha da vurgulanmış. Cloacina’ya olan tapınma ve Cloaca Maxima’ya duyulan saygı, Roma halkının günlük yaşamlarında hijyene verdiği önemi de gösteriyor gibi.

Roma mitolojisine göre, Cloaca Maxima’nın inşası, Roma’nın Etrüsk kralı Tarquinius Priscus tarafından başlatıldı ve başka bir Etrüsk yöneticisi olan Tarquinius Superbus tarafından tamamlandı. Cloacina’nın Roma tanrıları arasına dahil edilmeden önce bir Etrüsk tanrıçası olarak ortaya çıkmış olması yüksek ihtimal.

Venus-Cloacina’nın dairesel tapınağı, Cloaca Maxima’nın hemen üzerinde Roma Forumu’ndaki Basilica Aemilia’nın önünde dikkat çekici bir şekilde duruyordu. O döneme ait Roma sikkeleri genellikle bu kutsal tapınağın resimlerini taşır. En belirgin tasvirler, her biri bir sütun üzerinde tüneyen bir kuşla birlikte tanrıçaların iki dişi figürünü gösterir. Bu figürlerden biri, muhtemelen bir çiçek olan küçük bir nesne tutar; çünkü kuşlar ve çiçekler, Venus’ün sembolleridir.

Tagged