Dünyanın en kuru ve en verimsiz bölgelerinden biri Şili’deki Atacama Çölü… Yerel dillerden Kunza’da Atchcamar’dan gelen kelime ülkenin başı anlamına geliyor.
Yaklaşık 1,600 kilometre uzunluğundaki çöl And Dağları ve Pasifik Okyanusu arasında yer alıyor. Yılda bazen bir santimetre yağmur bile almayabiliyor. Bölgenin bitki örtüsü 10 yılda bir kendini yenileyebiliyor. Bölge o kadar kuru ki, Uzay Ajansı ve NASA tarafından Mars yerine kullanıldığı da oldu.
Çölde bugünlerde renkli ancak felaket bir görüntü yer alıyor. Ne yazık ki, çöl aynı zamanda ucuz, satılmayan kıyafetler için bir çöplük alanı. Çöle şu ana kadar 60,000 ton kıyafet atılmış. Atacama’nın kıyısındaki liman kasabası Iquique, Şili’deki birkaç “serbest bölgeden” biri… Yani dev markalar, vergi veya gümrük ödemeden kıyafetleri buradan sokabiliyorlar. Şili’nin yerel ekonomiyi canlandırmak adına yaptığı çöp ticareti kontrolden çıkarak bir çevre felaketine dönüşmek üzere…
Bölgeye atılan ürünler, defolu değil. Hızlı moda bağımlılığına ayak uydurmak için stoklarını eritmek isteyen şirketler, kıyafetleri bedava dağıttıklarında yeni koleksiyonlarının değerinin düşeceğini hesaplayarak böyle vahşi kapitalist bir yol seçmişler. Sıcağın ve bazen de şirketlerin görevlendirdiği sabotörlerin marifetiyle giysi yığınları arasında yangınlar da çıkıyor ve ucuz kumaş dumanı atmosfere karışıyor. Polyester gibi birçok sentetik lif, toksik bulutlara dönüşüyor. İstenmeyen giysi dağının büyümeye devam etmesi muhtemel. Araştırmalara göre, giysi üretimi 2000 ile 2014 yılları arasında ikiye katlandı. Ve ucuz, sentetik giysiler içme suyumuza karışan mikroplastikler gibi başka sorunlar da yaratıyor.
